Բարև ձեզ, ես Էլեն Շահվերդյանն եմ: Սովորում եմ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի հարավային դպրոցի 5.1 դասարանում: Մենք այսօր գնացել էինք բակ և կարդում էինք գրքեր: Ես կարդում էի Ալան Ալեքսանդր Միլն, Փու Արջուկը տու է կառուցում: Ես այդ գրքի մասին կպտմեմ համառոտ: Այդ գիրքը մի արջուկի մասին է, ով ցանկանում էր պատրաստել տուն և իր ընկերների հետ:
Месяц: Сентябрь 2020
Сказка
- Слон убежал из зоопарка. 2. Слон побежал в лесу. 3. Ёжик сидел на
пеньке. 4. Волк проснулся и вылез из своей норы. 5. Звери решили
покататься на Слоне. 6. Все веселились до самого утра. 7. Слона долго искали и нашли его в лесу. 8. Слона отвели в зоопарк.
Translation
- Ես երբեմն գնում եմ կինոթատրոն շաբաթ և կիրակի օրերին- I sometimes go to the movies on Saturdays and Sundays.
2. Մենք միշտ լվանում ենք մեր ձեռքերը և երեսը առավոտյան-We always wash our hands and face in the morning.
3. Անին միշտ օգնում է իր մայրիկին խոհանոցում-Ani always helps her mother in the kitchen.
4. Իմ հայրիկը հազվադեպ է լվանում իր ավտոմեքենան-My dad rarely washes his car.
5. Իմ եղբայրը երբեք չի խմում կաթ նախաճաշին-My brother never drinks milk for breakfast
from the sentences I invented
- Ես միշտ գնում եմ պարդի դասերի իմ ընկերների հետ-I always go to dance classes with my friends.
2. Ես երբեք չեմ խմում գազավորված ըմպելիք-I never drink fizzy drinks.
3. Ես երբեմն վարում եմ հեծանիվ-I sometimes ride a bike
4. Ես հաճախ կարդում եմ անգլերեն գրքեր-I often read English books
5. Ես հազվադեպ եմ իմ ընկերների հետ զբոսնում-I seldom go for walks with my friends.
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ՏԱՐՐ, ՔԻՄԻԱԿԱՆ ՆՇԱՆՆԵՐ: ՊԱՐԶ ԵՎ ԲԱՐԴ ՆՅՈՒԹԵՐ
Բնության մեջ գոյություն ունեն ատոմների տարբեր տեսակներ, որոնք զանազանվում են իրենց զանգվածով, չափերով, միջուկի կառուցվածքով:
Ատոմների որոշակի տեսակը կոչվում է քիմիական տարր:Ներկայումս հայտնի է 118 քիմիական տարր: Դրանցից վերջին մի քանիսի հայտնագործման մեջ մեծ է մեր հայրենակից, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, պրոֆեսոր Յուրի Հովհաննիսյանի դերը:
Տարրերի ատոմները միանում են նույն կամ այլ տարրի ատոմներին՝ առաջացնելով պարզ և բարդ նյութեր:
Մեկ քիմիական տարրի ատոմներից կազմված նյութերը կոչվում են պարզ:
Օրինակ՝ ազոտը, թթվածինը, ծծումբդը, երկաթը, պղինձը, ոսկին պարզ նյութեր են, քանի որ կազմված են համապատասխանաբար միայն ազոտ, թթվածին, ծծումբ, երկաթ, պղինձ, ոսկի տարրերի ատոմներից: Ինչպես տեսնում եք՝ պարզ նյութի անվանումը սովորաբար (բայց ոչ միշտ) համընկնում է տարրի անվանման հետ:
Պարզ նյութերի մեջ տարբերում են մետաղներ և ոչ մետաղներ: Ձեզ հայտնի են մեծ թվով մետաղներ՝ երկաթը, ալյումինը, պղինձը, կապարը, արծաթը, ոսկին և այլն:
Մետաղները կարելի է տարբերել ոչ մետաղներից իրենց ընդհանուր հատկություններով: Այսպես՝ մետաղները սովորական պայմաններում պինդ նյութեր են (բացառությամբ սնդիկի, որդ հեղուկ է): Մետաղները լավ ջերմաէլեկտրահաղորդիչներ են: Պղնձից, ալյումինից, արծաթից, ոսկուց պատրաստում են հաղորդալարեր: Դրանք պլաստիկ են՝ մաքուր մետաղից պատրաստած ձողը հնարավոր է «ծեծել», դարձնել թիթեղ: Մաքուր վիճակում մետաղները սովորաբար փայլուն են:
Ոչ մետաղների մեջ կան ինչպես պինդ (ծծումբ, ածխածին, ֆոսֆոր), այնպես էլ՝ հեղուկ (բրոմ) և գազային (ազոտ, ջրածին, թթվածին) նյութեր: Պինդ ոչ մետաղները սովորաբար պլաստիկ չեն, դրանք փխրուն են: Ոչ մետաղներն էլեկտրական հոսանք չեն հաղորդում (բացառություն է ածխածինը), վատ ջերմահաղորդիչներ են:
Մեկից ավելի քիմիական տարրերի ատոմներից կազմված նյութերը կոչվում են բարդ:
Օրինակ՝ ածխաթթու գազը կամ ջուրը բարդ նյութեր են: Առաջինը կազմված է ածխածին և թթվածին, երկրորդը՝ ջրածին և թթվածին տարրերի ատոմներից:
Բարդ նյութերն այլ կերպ անվանում են քիմիական միացություններ:
Քիմիական տարրերի ատոմները քիմիական փոխազդեցությունների ընթացքում չեն անհետանում, մեկ միացությունից կարող են մի այլ միացության բաղադրության մեջ անցնել:
Ամեն քիմիական տարր ունի իր նշանը և անվանումը: Քիմիական տարրի անվանումը տարբեր լեզուներով կարող է տարբեր հնչել: Լատիներեն «ferrum», անգլերեն «iron», ռուսերեն «железо», հայերեն «երկաթ»՝ դրանք նույն տարրի անվանումներն են: Որպես քիմիական տարրի նշան՝ ընդունվում է լատիներեն անվանման սկգբնատառը (գլխատառով գրված): Նույն տառով սկսվող տարրերի նշաններն իրարից տարբերելու համար՝ մեկից բացի մյուս տարրերի անվանման առաջին տառից հետո փոքրատառով գրվում է նաև հաջորդ տառերից որևէ մեկը: Օրինակ՝ կալցիումը (լատ.’ Calcium) նշանակվում է Ca, կադմիումր (լատ.’ Cadmium)’ Cd, իսկ քլորը (լատ.’ Chlorum)’ Cl: Ստորև աղյուսակում ներկայացված են որոշ քիմիական տարրերի անվանումներ՝ համապատասխան լատինատառ նշաններով և արտասանությամբ:
| Քիմիական տարրը | Քիմիական նշանը | Արտասանությունը |
| Ազոտ | N | էն |
| Ալյումին | Al | ալյումին |
| Ջրածին | H | հաշ |
| Թթվածին | O | о |
| Երկաթ | Fe | ֆեռում |
| Պղինձ | Cu | կուպրում |
| Արծաթ | Ag | արգենտում |
| Ոսկի | Au | աուրում |
| Կապար | Pb | պլումբում |
| Ցինկ | Zn | ցինկ |
| Ածխածին | C | ց |
| Ծծումբ | S | էս |
| Ֆոսֆոր | P | պե |
| Քլոր | Cl | քլոր |
| Բրոմ | Br | բրոմ |
| սիլիցիում | Si | սիլիցիում |
Մաթեմատիկայի տնային 30.09.2020
297․ Բժիշկը հանձնարարել է օրը 3 անգամ 2-ական հաբ խմի։
Տուփի մեջ կա 60 հաբ։
Քան՞ի օր կհերիքի հիվանդին հաբը։
3×2=6
60:6=10
299․ Երկու քաղաքների հեռավորությունը 400 կմ է։
Երկու գնացքները դուրս եկան քաղաքներից։
Առաջին գնացքը 1 ժամում անցավ 40 կմ։
Երբ երկրոր գնացքին 30 կմ էր մնացել մինչև ճանապարհի կեսը անցնելը առաջինի շարժվելուց էր 3 ժամ։
Որքան է գնացքներ հեռավորությունը։
400։2-30=170
40×3=120
400-120-170=110
300.
103<113
646<644
128<129
129<199
0<1
90918>90909
ՆՅՈՒԹԵՐԻ ԵՐԵՔ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿՆԵՐԸ
Կատարելով դիտարկումներ կհամոզվեք, որ նյութերը հանդես են գալիս տարբեր վիճակներում։ Որոշ նյութեր սովորական պայմաններում հեղուկ վիճակում են, մյուսները՝ գազային, երրորդները՝ պինդ։ Կախված պայմանների փոփոխությունից՝ նրանց վիճակները կարող են փոփոխվել:
Օրինակ՝ ջուրը տնային պայմաններում հեղուկ վիճակում է, սառեցվելիս հեղուկ վիճակից վերածվում է պինդ վիճակի՝ սառույցի, իսկ տաքացվելիս՝ գազային վիճակի՝ գոլորշու: Սառույցը ջրի պինդ վիճակն է, իսկ գոլորշին՝ գազային: Ոսկին սովորական պայմաններում պինդ վիճակում է, շատ բարձր ջերմաստիճանում հալվում է և վերածվում հեղուկի, իսկ ջերմաստիճանն ավելի բարձրացնելու դեպքում սկսում է եռալ և վերածվել գազի։
Նյութը, կախված պայմաններից, հիմնականում լինում է պինդ, հեղուկ կամ գազային վիճակում։
Դիտարկենք տարբեր մարմիններ և, պարզ փորձեր կատարելով, ծանոթանանք դրանց որոշ հատկություններին։
Վերցնենք ապակուց, երկաթից և պղնձից պատրաստված ձողեր, որոնք սովորական պայմաններում պինդ վիճակում են։ Դժվար չէ համոզվել, որ այդ նույն պայմաններում ինչ դիրքով և որտեղ էլ դնենք այդ ձողերը, դրանք կպահպանեն իրենց ձևն ու ծավալը։
Պինդ մարմինները պահպանում են իրենց ձևն ու ծավալը։
Սա պինդ մարմինների հատկություններից է։
Այժմ դիտարկենք հեղուկները։ Վերցնենք 50 մլ ծա-վալով որևէ հեղուկ, օրինակ՝ մասուրի հյութ, և լցնենք բաժակի մեջ։ Նա կընդունի բաժակի ձևը։ Եթե լցնենք մեկ այլ անոթի մեջ, ապա կընդունի այդ անոթի ձևը, բայց նրա ծավալը կրկին կմնա 50 մլ։ Դա նշանակում է, որ մի անոթից այլ անոթ տեղափոխվելիս հեղուկի ծավալը պահպանվում է, բայց ձևը փոխվում է՝ ընդունում է այն անոթի ձևը, որտեղ լցված է:
Հեղուկները պահպանում են իրենց ծավալը, բայց ձևը՝ ոչ։ Սա հեղուկների հատկություններից է:
Դիտարկենք գազային վիճակում գտնվող նյութերից օրինակ՝ օդի նմանատիպ հատկությունը: Եթե օդով լի գնդակը սեղմենք, ապա նրա ձևը կփոխվի, և բնականաբար այդ նույն ձևը կստանա նաև նրանում եղած օդը: Եթե գնդակի ծավալը փոքրացնենք՝ նրա մի մասը սեղմելով, ապա այդ նույն ծավալը կստանա նաև նրանում եղած օդը: Դժվար չէ հետևություն անել, որ գնդակի մեջ լցված օդն ընդունում է տվյալ գնդակի ձևն ու ծավալը: Գնդակի ձևի ու ծավալի փոփոխությունից փոփոխվում են նաև նրանում եղած օդի ձևն ու ծավալը:
Գազերը չեն պահպանում ոչ իրենց ձևը, ոչ ծավալը և զբաղեցնում են իրենց տրամադրված ողջ տարածքը։
Սա գազերի հատկություններից է:
Առաջադրանք
Թվարկեք 2–ական նյութ, որոնք սովորական պայմաններում հետևյալ վիճակներում են.
ա) պինդ բ) հեղուկ գ) գազային
Մայրենի
Ես ընկնդրում եմ լսել՝ Զար-զնգը, Էս գիշեր, լուսնակ գիշեր և իմ չինարի յարը:
Կոմիտասի ստեղծագործություններից
Զար-Զնգը-Զար-Զնգը լսելիս: Ես զգում եմ Հանգստություն և բարություն:
Էս գիշեր լուսնակ գիշեր-Երգը շատ գեղեցիկ ստեղծագործություն է:
Իմ չինարի յարը-Շատ լավ երգ է և հանգիստ:
Էլեն: Ի՞նչ երաժշտություն եք սիրում լսել:
Էլիզաբեթ: Ազատ ժամանակ ի՞նչ երաժշտություն եք լսում:
Էլեն: Դու կարողանո՞ւմ ես Կոմիտասի երգերի տակ քնել:
Էլիզբաեթ: Դուք ցանկանում եք, որ ձեր տանը միշտ հնչի դասական երաժշտություն:
Էլեն: Էլիզաբեթ, կցանկանաս ամեն օր լսել Մոցարտ:
Էլիզաբեթ: Կցանկանա՞ս, որ բոլոր մարդիկ լսեն Մոցարտ:
Tasks
8. John is late. (never)
John is never late.
The children eat ice cream. (sometimes)
The children sometimes eat ice cream.
I go to chinema. (often)
I often go to the cinema.
We have lunch at a restaurant. (seldom)
We seldom have lunch at a restaurant.
You are arepolite to your teachers. (always)
You are always arepolite to your teachers.
Katie helps her mum. (often)
Katie often helps her mum.
The boys are funny. (sometimes)
The boys are sometimes funny.
Ivan and I do our homework. (always)
Ivan and I do our always homework.
Dad washes his car. (never)
Dad never washes his car.
Cara very kind. (usually)
Cara is very usually kind
Մայրենի
30.
Կրկին,
դռնաբաց-Դռներըբաց
երբեմն
գրքային-գրքերային
կրակ
ուրեմն
ծանր
սրտաբաց-սրտերը բաց
31.
ա) Աքայական-արքա+յական
Մեծանալ-մեծ+ա+նալ
Կենտրոնական-կենտ+րոնական
Վերջնական-վերջն+ա+կան
Ճերմակաթև-Ճերմ+ա+կաթև
Բ) Հևասպառ-հև+ա+սպառ
Կեղևապար-կեղև+ա+պար
Տերևաթափ-Տերև+ա+թափ
Կարևորել-կարև+որել
Թևատարած-Թև+ա+տարած
Գ) Անկրկնելի-Ան+կրկնելի
Անդնդախոր-Անդն+ա+խոր
Մտածել-Մտ+ա+ծել
Մրցանակ-մր+ցա+նակ
Գտնել-գտ+նել
արրկղ-ար+կղ
33.
1 վարագույր
2. մոծակ
3. վարսավիր
4. Զանգակ
35.
Հեռախոս: Հեռախոսը, մի գործիք է, որով կարող ենք զանգել:
Դպրոցական: Դպրոցական երեխա, Դպրոցական պայուսակ, դպրոցական գիրք:
Ձայնագրիչ: Ձայնագրիչը մի սարք է, որով կարող եք ձայնագրել դաս:
Ականջ: Ականջը լսելու համար է:
Աղմուկ: Աղմուկը այն է, որը բոլորը աղմկում են և խանգարում քեզ:
Մաթեմատիկա 28.09.2020
234.
39+13+87=139
244.
12468,> 4563
100,> 28
6666> 4569
26739<26949
26439<265396
267839>26739
246.
36:12=3
3×4=12
120:12=10
Էլեն Շահվերդյան 